Verschillende Wijken van Fez, Marokko

Fez, een stad die bekend staat om zijn rijke geschiedenis, levendige cultuur en ingewikkelde stedelijke structuur, herbergt een mozaïek van wijken, elk met zijn eigen unieke karakter. Deze gids neemt je mee door de diverse wijken van Fez, waarbij we verkennen wat elk gebied uniek maakt en wat ze te bieden hebben aan zowel bewoners als bezoekers.

Inleiding

Gekenmerkt door een mix van oude en moderne charme, staat Fez symbool voor de historische en culturele rijkdom van het koninkrijk. Het is niet alleen de derde grootste stad van Marokko — het is een levendig microkosmos van het hele land, met zijn kleurrijke medina’s, eeuwenoude souks en fascinerende oude wijken. Een nadere blik op deze bruisende metropool onthult een nog complexere web van kleinere, unieke wijken.

Als onderdelen van een homogeen geheel, vertellen deze wijken verhalen over het verleden, het heden en de toekomst van de stad. Elk met een blijvend karakter en charme, fungeren ze als de bouwstenen van het uitgestrekte sociaal-urbane landschap van de stad.

Als je door het hart van de stad dwaalt, vind je:

• Oude stadsdelen, die je terug in de tijd brengen.
• Nieuwere stadsdelen, die een vleugje van de hedendaagse wereld bieden te midden van historische omgevingen.
• Artisanale gebieden, ondergedompeld in lokale ambachten die de culturele ethos van de stad leven inblazen.
• Groene zones, die een vleugje serene natuur toevoegen aan de stedelijke massa.

Deze gids biedt een diepgaand inzicht in deze diverse wijken en nodigt je uit om hun unieke kenmerken en meerdere aanbiedingen te verkennen. Of je nu op ontdekkingsreis bent of stappen herhaalt in deze Marokkaanse stad, deze onderscheidende wijken bieden een boeiend kijkje in het hart, de geest en de ziel van Fez.

Fes el-Bali: De Oude Stad

Midden in Fez ligt Fes el-Bali, een belichaming van het rijke verleden en het kloppende heden van de stad. Het is niet zomaar een buurt; het is een tijdcapsule die het oudste ommuurde deel van Fez herbergt en bekend staat als het grootste autovrije stedelijke gebied ter wereld. Een UNESCO-werelderfgoed, Fes el-Bali is een getuigenis van de middeleeuwse charme van de stad, vol intrige en mysterie bij elke hoek.

Een ervaring in Fes el-Bali is als geen ander, dankzij de labyrinthachtige smalle straten. Navigeren door deze kanalen van menselijke geschiedenis laat je de voetstappen volgen van talloze generaties die ze door de eeuwen heen hebben betreden. Het is niet voor de angsthazen, zeker, maar elke winderige bocht en bergopwaartse wandeling is de moeite waard voor de verrassingen die het in petto heeft.

Wat binnen ligt, zijn de prominente medina’s en traditionele markten of souks van de stad. Hier doordringt de oude wereld charme elke hoek en gaatje. Wat het een levendige puls geeft, is een gevarieerde markt van een week, vol met winkels die alles verkopen, van kruiden, fruit, stoffen, keramiek, tot alledaagse huishoudelijke artikelen.

Fes el-Bali herbergt ook enkele van de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad, zo niet het land. Een noemenswaardige vermelding hier is de Universiteit van Al Quaraouiyine, opgericht in 859 AD, erkend als de oudste, continu werkende instelling voor hoger onderwijs ter wereld. Ook de Chouara Leerlooierij, de grootste van de drie leerlooierijen in de stad, is een bezoek waard. Het zien van ambachtslieden die dierenhuiden met de hand verven in een reeks levendige kleuren is een aanblik die net zo iconisch voor Fez is als het betoverend.

Een bezoek aan Fes el-Bali is als het instappen in een tijdmachine die je door het weefsel van eeuwenoude tradities, geschiedenis en cultuur van de stad leidt. Het is een ongefilterde blik in de ziel van de stad, een levendige viering van Fez die zorgt voor een transformerende ervaring.

Fes Jdid: De Nieuwe Stad

Fes Jdid, hoewel nieuwer in ontwikkeling, behoudt een sterke band met het verleden van de stad. Dit gebied ontstond in de 13e eeuw, waardoor het relatief nieuw is in vergelijking met Fes el-Bali, maar het heeft zijn eigen oude charme.

Men kan niet over Fes Jdid praten zonder het indrukwekkende Koninklijk Paleis te vermelden. Dit complex van 80 hectare, hoewel niet open voor het publiek, trekt de aandacht met zijn groots gouden poorten, zorgvuldig versierd met verfijnd zellij tegelwerk en gesneden cederhout. Zelfs zonder de drempel over te steken, kan iedereen een glimp opvangen van de grandeur die binnenin ligt.

Aangrenzend aan het Koninklijk Paleis ligt de historisch significante wijk, de Joodse Wijk of Mellah. Met zijn kenmerkende architectuur, inclusief balkons en brede straten, staat het in contrast met het ontwerp van de moslimwijken. Dit gebied diende als thuis voor de Joodse gemeenschap van Fez, en de bewaarde architectonische kenmerken bieden een uniek inzicht in hun geschiedenis en cultuur.

Belangrijke kenmerken van Fes Jdid omvatten:

• Rue des Mérinides: Vol met winkels, deze straat behoudt de essentie van traditionele souks met een eigentijdse touch. Bezoekers kunnen een verscheidenheid aan goederen vinden, van traditionele Berbertapijten tot ambachtelijke werken, die hen uitnodigen tot een winkeluitje.

• Dar Batha: Vroeger een paleis, is deze plek nu de thuisbasis van het Batha Museum, dat Marokkaanse kunst en ambachten tentoonstelt. Met een prachtig Andalusisch tuin biedt het een rustig toevluchtsoord van het stadsgedruis.

In Fes Jdid verweeft traditie zich met moderniteit, waardoor een panoramisch sociaal en architectonisch contrast ontstaat. Het is waar je de echo’s van het verleden te midden van het heden voelt, waardoor het een essentieel stuk in de diverse puzzel van Fez is. De wijk weerspiegelt een veelzeggende evolutionaire ontwikkeling van de stad terwijl het zijn wortels verankerd houdt in een rijke culturele bodem. Het verkennen van dit gebied biedt een breder begrip van de veelzijdige charme die Fez belichaamt.

Ville Nouvelle (Nieuwe Stad)

Ville Nouvelle staat als een getuigenis van de kenmerkende periode van de Franse koloniale overheersing in Fez. Terwijl je door de wijk Ville Nouvelle loopt, kun je niet anders dan een scherp contrast in architectuur en levensstijl opmerken in vergelijking met de rest van Fez. In tegenstelling tot de historische doolhoven van Fes el-Bali of de verouderde grandeur van Fes Jdid, biedt Ville Nouvelle brede, met bomen omzoomde boulevards en Art Deco gevels die een sfeer oproepen die meer doet denken aan een Europese stad.

Toch is het niet volledig losgekoppeld van zijn Marokkaanse wortels. Kleine winkels die traditionele waren verkopen, cafés die muntthee en tajine gerechten serveren en bewoners die bezig zijn met hun dagelijkse routines schilderen een intrigerende mix van oud en nieuw, oosters en westers – dat is Ville Nouvelle voor jou.

• Franse Invloed: De invloed van het Franse koloniale tijdperk is duidelijk in de stedelijke indeling van de wijk — brede lanen, rotondes en openbare pleinen, die een knipoog geven naar de Haussmanniaanse stijl van Parijs.
• Moderne levensstijl: Ville Nouvelle kent een meer verwesterde levensstijl, met eigentijdse voorzieningen, multinationale winkels en uitgebreide openbare diensten.
• Art Deco Architectuur: De wijk beschikt over enkele van de mooiste voorbeelden van Art Deco, een architecturale stijl die populair was tijdens de Franse koloniale periode.

Ville Nouvelle laat je een iets andere sfeer van Fez proeven. Hier vind je een bruisende uitgaansscene, compleet met trendy bars, restaurants en cafés. Deze gelegenheden, die een mix van lokale inwoners, expats en bezoekers bedienen, zijn allemaal gericht op het bieden van een meer kosmopolitische ervaring.

Mis niet de Plaza de Florence, een charmant plein omgeven door enkele van de beste eetgelegenheden van de wijk, of het Centre Culturel Atlas, een populaire plek voor kunst- en filmliefhebbers. Of je nu trek hebt in een croissant, een kebab, of een gesprek met de lokale bevolking, Ville Nouvelle belooft je te vervoeren naar een minder traditioneel, maar net zo boeiend, Fez. Het bezoek aan deze wijk biedt een fascinerend verhaal over de aanpassing van Fez aan moderne invloeden terwijl het trouw blijft aan zijn culturele identiteit.

El Merkab: Het Ambachtelijke Centrum

Gelegen in het hart van de stad, onderscheidt El Merkab zich onder de gevarieerde wijken van Fez. Het staat trots als een dynamisch centrum van kunst en ambachten, waar lokale ambachtslieden ijverig werken in hun traditionele werkplaatsen. Berucht om zijn hoge concentratie aan ambachtslieden, biedt deze wijk een fascinerende blik in de wereld van traditionele Marokkaanse kunst.

Al wandelend door El Merkab, zullen bezoekers ongetwijfeld geboeid zijn door de complexe ambachten die worden geproduceerd. Deze omvatten:

• Aardewerk en keramiek. Vereerd om zijn uniekheid, is Marokkaans aardewerk en keramiek het resultaat van eeuwenoude technieken die van generatie op generatie worden doorgegeven. Vaak verfraaid met boeiende ontwerpen en motieven, weerspiegelen deze stukken de diepgewortelde kunstzinnigheid van de ambachtslieden van Fez.

• Timmerwerk en houtsnijwerk. Ambachtslieden hier staan bekend om hun verfijnde houtsnijwerken, variërend van meubels tot decoratieve panelen met onvoorstelbare precisie en oog voor detail.

• Metaalbewerking. Dit omvat een verscheidenheid aan messing en koperen goederen, evenals de vormgeving van de beroemde Marokkaanse lampen, die allemaal de vaardigheid en het vakmanschap manifesteren die in de stad behouden blijven.

Ambachtslieden in El Merkab maken niet alleen goederen; ze onderhouden een rijke traditie en zorgen voor het behoud van het culturele erfgoed van de stad. Het ondersteunen van deze ambachtslieden versterkt niet alleen de lokale economie, maar beschermt ook het ambachtelijke erfgoed van Fez.

El Merkab biedt een uniek spektakel dat men zeker niet mag missen. Een bezoek hier biedt een ongelooflijke kans om de ziel van de stad te zien bloeien in zijn traditionele creativiteit en vakmanschap.

Ziat, Batha en omliggende gebieden

Ziat en Batha onderscheiden zich van de bruisende activiteit die in veel andere wijken van Fez te vinden is. Gekenmerkt door een meer residentiële en rustige ambiance, zijn deze gebieden een bewijs van de dualiteit van Fez, heel anders en rustiger dan de hoogenergetische districten van de stad.

Ziat is een vredige wijk met een gemeenschapsgevoel. Het is het soort plek waar je lokale bewoners kunt vinden die in hun traditionele kleding wandelen tijdens de zachte Marokkaanse middagen, kinderen die achter voetballen aanrennen in de straat, en kleine familiewinkels die verspreid zijn over kleurrijke steegjes. Er zijn kleinere medina’s hier, die minder druk zijn dan de beroemde oude markten, maar hun eigen intieme charme hebben.

In tegenstelling tot Ziat, brengt Batha een groene toets aan de oude stad. Gelegen in het hart van Fez, herbergt deze wijk het Batha Museum en de iconische Batha Tuin – een oase van palmbomen, fonteinen en schaduwrijke paden. De rustige hoeken van deze wijk bieden een langzamer levenstempo, een kalme toevluchtsoord van de hectische energie van de medina.

Naast de musea en tuinen, bevatten deze gebieden onopvallende eetgelegenheden die heerlijke traditionele Marokkaanse gerechten serveren, terwijl de schilderachtige theetuinen een voortreffelijke Marokkaanse thee aanbieden, een must-do ervaring tijdens je verblijf in Fez. De charme van deze wijken kan vaak worden toegeschreven aan de aanwezigheid van lokale ambachtslieden, die hun tijdgeëerde ambachten voortzetten, en gemeenschapsmarkten die alles bieden, van verse producten tot handgemaakte kledingstukken.

Net als de rest van Fez, mengen Ziat en Batha naadloos oud en nieuw. Traditionele huizen staan zij aan zij met moderne appartementen, en rustige straten barsten tot leven met gemeenschapsvieringen en festivals. Hier kun je het authentieke dagelijkse leven van de bewoners ervaren. Deze rustigere, meer residentiële districten zijn ideaal om te wonen of te bezoeken als je je wilt onderdompelen in de lokale Marokkaanse levensstijl terwijl je geniet van een gevoel van kalmte te midden van de eindeloze zintuiglijke ervaring van de oude stad.

Talaa Kebira & Talaa Sghira: De Hoofdaders

Talaa Kebira & Talaa Sghira zijn niet zomaar straten in Fez, maar de hoofdaders die het leven door Fes el-Bali, de Oude Stad, pompen. Deze twee straten tonen de levendigheid en de hectische beat van lokale activiteiten die deze wijk kenmerken.

Talaa Kebira, vertaald als ‘de grote heuvel’, is een drukke hoofdweg die zich uitstrekt van Bab Boujloud, de Blauwe Poort, tot in het hart van de stad. Hier ervaar je de stad in haar meest dynamische vorm. Deze ader is omzoomdmet traditionele winkels die alles verkopen, van ingewikkeld geweven tapijten tot aromatische specerijen.

• Medersa Bou Inania: Hier ligt een van de meest indrukwekkende bezienswaardigheden van Fez — de Medersa Bou Inania. Deze islamitische school uit de 14e eeuw is niet alleen een educatieve instelling, maar ook een historisch wonder van Marokkaanse architectuur, versierd met ingewikkeld tegelwerk, gebeeldhouwde pleisterwerken en cederhout.
• Souk el Henna: Het is bijna onmogelijk om door Talaa Kebira te lopen zonder een opwindend bezoek te brengen aan Souk el Henna, een bruisende markt vernoemd naar de henna-plant.

Talaa Sghira, de ‘kleine heuvel’, is een rustigere parallelle zus van Talaa Kebira, maar net zo betoverend. Deze ader kronkelt door de stad en biedt talloze niches gevuld met ambachtelijke schatten, variërend van lederwaren tot aardewerk, wat de rijkdom aan traditionele ambachten in Fez verder benadrukt.

• Fondouk el-Nejjarine: Binnen Talaa Sghira ligt het Fondouk el-Nejjarine, een prachtig gerestaureerde 18e-eeuwse karavanserai die nu het Nejjarine Museum voor Houten Ambachten huisvest. Deze bezienswaardigheid biedt een rustpunt weg van de levendige straten en een blik op het rijke verleden van Marokkaanse ambachtslieden.
• Ambachtelijke Werkplaatsen: Geliefd bij zowel lokale bewoners als toeristen, herbergt Talaa Sghira ook diverse kleine ambachtelijke werkplaatsen waar je de eeuwenoude ambachten van de stad kunt zien die in real-time worden beoefend en bewaard.

De reis door Talaa Kebira en Talaa Sghira betekent dat je niet alleen toeschouwer bent, maar ook deel uitmaakt van het leven in Fez. Hier hoor je de hartslagen van de oude stad echt weerklinken in de drukke bazaars van de medina, de rustige historische bezienswaardigheden en de kleine werkplaatsen die traditionele ambachten in leven houden, allemaal verweven in een complexe tapijt van verleden en heden.

Conclusie

Van de labyrinthachtige steegjes van Fes el-Bali tot de Franse koloniale invloed in Ville Nouvelle, de verschillende wijken van Fez vertellen elk een deel van het eeuwenoude verhaal van de stad. Deze wijken, hoewel bevolkt door een mengelmoes van culturen, dragen allemaal de resonante ondertonen van een gedeeld erfgoed.

• Fes el-Bali: Te midden van de kronkelige paden ademt de geschiedenis leven in de moderniteit, wat je een ongeëvenaarde winkelervaring biedt in de souks, een overvloed aan kennis in de Al Quaraouiyine Universiteit en een blik op het verleden in de Chouara Leerlooierij.
• Fes Jdid: Een brug tussen verschillende tijdperken, Fes Jdid dient als rustplaats voor het Koninklijk Paleis terwijl het een divers gemeenschapsleven omarmt in de Joodse Wijk (Mellah).
• Ville Nouvelle: Een scherp architecturaal contrast met de rest van Fez, ingebed in de geschiedenis van de stad, brengt deze wijk je terug naar het Franse koloniale tijdperk.
• El Merkab: Bruisende straten versierd met de finesse van vakmanschap en de glorie van traditie, die het belang van het behoud van cultureel erfgoed onderstrepen.
• Ziat, Batha en omliggende wijken: Een bewijs van de minder zichtbare maar even rijke aspecten, waarin de charme van het lokale leven, kleinere markten, tuinen en onmisbare musea ligt.
• Talaa Kebira & Talaa Sghira: De levenslijnen van de stad, weerklinkend met het gekwetter van handel en het gefluister van gebed uit de Medersa Bou Inania.

Door deze wijken te verkennen, krijg je een allesomvattend begrip van niet alleen de architectonische pracht van Fez, maar ook het stedelijk weefsel en de sociaal-culturele verhalen.

Fez is een terrein van eeuwenoude traditie, doordrongen van verhalen die gesavoureerd moeten worden. Het is meer dan een stad; het is een medina van herinneringen, een labyrint van leven en een testament van veerkracht, ingebouwd in elke hoek en gaatje. Om de complexiteit en onderscheidende schoonheid van Fez te waarderen, is een verkenning van de diverse wijken niet alleen interessant, maar essentieel.

Terwijl je door de stad navigeert, vastbesloten om haar magie te ontrafelen, vertelt de onderling verbonden diversiteit van haar locaties je het verhaal van Fez – een stad die net zo divers als verenigd is, even raadselachtig als historisch, en even levendig als tijdloos. In elke wijk zul je een ander facet van Fez tegenkomen – elk even bedwelmend in zijn aantrekkingskracht, elk bijdragend aan het grote tapijt dat deze betoverende stad vormt.